Lịch Sử Hà Nội

Giới thiệu chung

Hà Nội đã có một lịch sử lâu dài, với những dấu tích cổ xưa từ thời kỳ đồ đá, đồ đồng, và đặc biệt là trong các triều đại cổ đại của Việt Nam. Đây là nơi phát triển nền văn minh lúa nước, là trung tâm văn hóa, chính trị quan trọng trong các thời kỳ này.

Thời kỳ Văn Lang

Là Nhà nước đầu tiên của người Việt cổ

Địa bàn chủ yếu của nhà nước Văn Lang gắn liền với lưu vực các dòng sông lớn ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ ngày nay

• Bộ lạc Văn Lang, cư trú trên vùng đất ven sông Hồng từ Ba Vì (Hà Nội) đến Việt Trì (Phú Thọ), là một trong những bộ lạc giàu có và hùng mạnh nhất thời đó.
• Vào khoảng thế kỉ VII TCN, ở vùng Gia Ninh (Phú Thọ) có vị thủ lĩnh dùng tài năng khuất phục được các bộ lạc và tự xưmg là Hùng Vương, đặt tên nước là Văn Lang, đóng đô ở Bạch Hạc (Phú Thọ).

Nhà nước Văn Lang ra đời:

• Vào khoảng thế kỉ VII TCN, nhờ sự phát triển của công cụ bằng đồng và sắt, đời sống sản xuất của người Việt cổ đã có sự chuyển biến rõ rệt.
• Nhu cầu chung sống, cùng làm thuỷ lợi và chống ngoại xâm đã thúc đẩy sự ra đời của nhà nước đầu tiên ở Việt Nam - Nhà nước Văn Lang.

Ý nghĩa sự ra đời của Nhà nước Văn Lang: mở ra thời kì dựng nước đầu tiên trong lịch sử dân tộc.

Thời kỳ Âu Lạc

Bối cảnh ra đời nhà nước Âu Lạc: Cuối thế kỉ III TCN, nhà Tần đem quân đánh Xuống phía nam. Người Lạc Việt và người Âu Việt đã đoàn kết với nhau cùng chống quân xâm lược. Họ đã cử ra "nguời tuấn kiệt" là Thục Phán lãnh đạo cuộc kháng chiến. Thục Phán lên làm vua, xưng gọi là An Dương Vuơng, lập ra nuớc Âu Lạc (năm 208 TCN).

Nhà nước Âu Lạc được mở rộng hơn về mặt lãnh thổ, hoàn chỉnh hơn về tổ chức rồi so với nhà nước Văn Lang.

Kinh đô Âu Lạc đã chuyển từ miền trung du Phong Châu xuống vùng đồng bằng ở Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội ngày nay).

Thời kỳ 1000 năm Bắc Thuộc

1. Bối cảnh và nguyên nhân

Thời kỳ 1000 năm Bắc thuộc (111 TCN – 938 SCN) là giai đoạn khi Việt Nam bị đô hộ bởi các triều đại phong kiến Trung Quốc, bắt đầu từ nhà Hán.

2. Các cuộc khởi nghĩa

• Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40 – 43 SCN): Hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị lãnh đạo khởi nghĩa chống nhà Hán.
• Khởi nghĩa Bà Triệu (248 SCN): Bà Triệu lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống nhà Đông Ngô.
• Khởi nghĩa của Lý Bí (542 – 602 SCN): Lý Bí lãnh đạo cuộc khởi nghĩa thành lập Vương quốc Vạn Xuân.

3. Sự cai trị của các triều đại Trung Quốc

Các triều đại Trung Quốc như Hán, Đường, Tống, Nguyên đã đô hộ Việt Nam theo các hình thức như quận, lãnh thổ hay An Nam đô hộ phủ, áp đặt chính sách văn hóa và hành chính, đồng hóa dân tộc Việt.

Chính sách cai trị về chính trị:

• Chia Âu Lạc thành các quận, huyện và sáp nhập vào lãnh thổ Trung Quốc.
• Đưa người Hán sang cai trị người Việt theo luật pháp hà khắc.
• Xây đắp các thành lũy lớn, bố trí binh lực để đàn áp các cuộc đấu tranh của người Việt.

Chính sách cai trị về kinh tế:

• Bắt người Việt cống nạp sản vật (trầm hương, sừng tê, ngà voi, ngọc trai, đồi mồi…).
• Thiết lập chế độ thuế khóa, lao dịch hà khắc, nặng nề.
• Nắm độc quyền về sắt và muối.

Chính sách cai trị về văn hóa:

• Đưa người Hán sang sinh sống lâu dài, cho ở lẫn với người Việt.
• Mở lớp dạy chữ Hán; truyền bá văn hóa Hán.
• Áp dụng luật pháp của người Hán để cai trị người Việt.
• Bắt người Việt phải tuân theo các phong tục tập quán của người Hán.

4. Ảnh hưởng văn hóa và xã hội

Trong thời kỳ này, văn hóa Trung Quốc ảnh hưởng lớn đến Việt Nam, đặc biệt là chữ Hán, phong tục, tôn giáo và kiến trúc. Tuy nhiên, người Việt vẫn duy trì nhiều giá trị văn hóa riêng biệt.

Những phong tục của người Việt trong thời Bắc thuộc vẫn được duy trì đến ngày nay là:

• Tục ăn trầu.
• Tục làm bánh chưng, bánh giày trong các dịp lễ tết.
• Tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên; thờ cúng anh hùng dân tộc.

5. Sự kết thúc và giành lại độc lập

Cuối cùng, vào năm 938 SCN, Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán trong trận Bạch Đằng, chấm dứt 1000 năm Bắc thuộc và giành lại độc lập cho Việt Nam.